Birinci Dünya Savaşı sırasında, Ermeni çetelerinin Rus Ordusu ile birlikte Van ve Bitlis’e kadar geldikleri ve Osmanlı Ordusu ve ‘Doğu Cephesi’ni savunan Kürd birlikleri ile de karşı karşıya geldikleri bilinmekte.

Özellikle 1916 baharında Rusların ve Ermeni çetelerin Bitlis’e girdiklerinde sivillere karşı bir kıyım gerçekleştirdikleri de hep anlatılmıştır. Milislerin bu kanlı girişiminin, özellikle 1915 yılı içerisinde, bölgede yerleşik Ermeni sivillere karşı gerçekleştirilmiş katliama misilleme ve intikam alma girişimi olarak gerçekleştirildiğini, o dönem Bitlis’te görev yapmış yabancı misyonerler de bazı mektup ve raporlarında bahsetmişlerdir.

Von der Schulenburg

Bitlisname’nin ulaştığı ve 1915’de, Almanya’nın Erzurum Konsolosluğu görevini de yapmış olan subay Von der Schulenburg’un, dönemin siyasi gelişmelerini ülkesi Almanya’ya bildirdiği gizli ibareli telgrafı sizlerle paylaşıyoruz. Von der Schulenburg daha sonraları Almanya’nın Tiflis, Şam ve Beyrut konsolosluklarını da yapmıştır.

Telgrafın tercümesi : ‘7 Mart 1916 Erzincan’dan bildiriyor: Durum değişmedi, Ruslar hala sessiz. Vahip Paşa hiç mola vermeden buraya kadar geldi. Bitlis Rusların eline geçti. Ermeni çeteleri halkı katlettier. Yaklaşık 2 bin kurban var …’

Von der Schulenburg Kaynak: Alman Dışişleri Bakanlığı – Siyasi Arşiv Ünitesi

Bitlisname.com kaynak gösterilmeden yayımlanamaz.